Insonlarning o‘tkir intoksikatsiyaga uchrashi sabablaridan eng keng tarqalgani – zaharli gaz moddalaridan zaharlanishdir. Gazning organizmga kirishi oqibati juda jiddiy muammolar yuzaga kelishi mumkin, shu sababli bunday holatda jabrlanuvchiga o‘z vaqtida birinchi yordam ko‘rsatish juda muhim.
«Dengizko‘l konida siquv kompressor stansiyasining (SKS) qurilishi» obyektida gazdan zaharlanish holatlarida ko‘rsatiladigan birinchi tibbiy yordam usullari bilan tanishtirish maqsadida o‘quv mashg‘uloti o‘tkazildi.
Ushbu trening tashkilotchisi feldsher Qahramon Oymurodov yig‘ilgan xodimlarga zaharlanishning belgilari haqida ma’lumot beribgina qolmay, bu holatda qo‘llaniladigan choralarni amalda ko‘rsatib berdi:
— Avvalo, jabrlanuvchini gaz ta’sir qilish hududidan chetga olib chiqish va nafas olishni cheklaydigan kiyimlardan ozod qilish zarur. Bu borada, shamol yo‘nalishini ham hisobga olish juda muhim – ya’ni, gazli bug‘larga to‘yingan shamol inson tomon esmasligi kerak. Agar jabrlanuvchi hushidan ketgan bo‘lsa, uning nafas olish qobiliyatini va pulsini tekshirish lozim. Hushsiz bo‘lsa sun’iy nafas berish va to‘g‘ri yo‘naltirilmagan yurak massajini amalga oshirish kerak. Agar jabrlanuvchi hushida bo‘lsa, gazning organizmga ta’sirini kamaytirish maqsadida uning og‘zini iliq suv bilan chayish kerak. Shuningdek, ko‘zlarni iliq suv bilan yuvish yoki ularni namlab qo‘yish tavsiya etiladi.
Trening davomida novshadil spirtini jabrlanuvchini hushga keltirish vositasi sifatida qo‘llash mumkinmasligi ta’kidlandi. Chunki u gaz bilan birlashib, shilliq qavatlarni kuydirishi mumkin. Nafas yetishmovchiligida kislorod yordamida uzoq vaqt ingalatsiyani qo‘llash samarali hisoblanadi.
Q.Oymurodovning so‘zlariga ko‘ra, favqulodda vaziyatlarda o‘z-o‘zini nazorat qila olish yana bir muhim jihat hisoblanadi – vahima ko‘tarmaslik va jabrlanuvchining hayotini saqlab qolish mumkin bo‘lgan qimmatli vaqtni yo‘qotmasdan, birinchi yordamni ko‘rsatishga ulgurish kerak. Sog‘liqni saqlash bo‘limi mutaxassisi shuni ishonch bilan ta’kidladi: faqatgina zarur bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lgan xodim, favquloddagi vaziyatda doimo aniq chora qo‘llab, o‘z vaqtida kerakli yordamni ko‘rsata oladi.